ПРОВІДНІ НАПРЯМИ ІСТОРІОГРАФІЇ ОПЕРАТИВНО-СЛУЖБОВОЇ ДІЯЛЬНОСТІ РАДЯНСЬКОЇ ВІЙСЬКОВОЇ КОНТРРОЗВІДКИ В УКРАЇНІ В 1941 – 1945 РОКАХ
DOI:
https://doi.org/10.33099/2707-1383-2020-36-2-147-162Ключові слова:
органи військової контррозвідки, особливі відділи, Друга світова війна, німецько-радянська війна, СМЕРШ.Анотація
У статті розглянуто стан наукової розробки теми діяльності на українських землях військової контррозвідки у Діючій армії у період 1941 – 1945 років, на підставі вивчення значного кола наукових праць радянських та сучасних дослідників виявлено провідні напрями дослідження проблеми, висвітлено особливості джерельної бази, подано пе- ріодизацію основних векторів вивчення, визначено завдання подальших напрямів студіювання порушеного питання.
Посилання
Abakumova V. I. Okupatsiinyi rezhym ta antyfashystskyi rukh oporu na Luhanshchyni (1941– 1943 rr.) : avtoref. dys. ... kand. ist. nauk : 07.00.01 / V. I. Abakumova. – Luhansk, 2004. – 21 s.
Andrianov V.M. Zafrontovaya rabota operativnykh grupp organov gosudarstvennoy bezopas- nosti / V.M. Andrianov. – M.: VKSh KGB SSSR, 1989. – 232 s.
Belousov M.A. Vospominaniya frontovogo chekista / M.A. Belousov. – M.: VKSh KGB SSSR, 1964. – 165 s.
Bystrukhin H. S. Partyzanski dii yak metod diialnosti spetsialnykh pidrozdiliv orhaniv derzhavnoi bezpeky (na dosvidi Velykoi Vitchyznianoi viiny 1941 – 1945 rr. ta “hariachykh tochkakh” druhoi polovyny XX st.) : dys. ... kand. yuryd. nauk : 21.07.01 / H. S. Bystrukhin. – K., 2003. – 256 s.
Bykhov V.L. Voennaya kontrrazvedka v Deystvuyushchey sovetskoy armii v Ukraine perioda 1941–1945 godov : diss. ... kand. ist. nauk : 21.00.04 / V. L. Bykhov. – K., 1999. – 215 s.
Bogomolov V. Moment istiny / V.Bogomolov. – M.: Pravda, 1985. – 423 s.
Bozhko O. Osoblyvi viddily v systemi orhaniv derzhavnoi bezpeky 1918–1946 rr. / O. Bozhko
// 3 arkhiviv VUChK-HPU-NKVD-KHB. – 2000. – № 2. – S. 336-361.
Brovar O. V. Partyzanskyi ta pidpilnyi rukh u Donbasi v roky Velykoi Vitchyznianoi viiny (serpen 1941 – veresen 1943 rr.) : avtoref. dys.... kand. ist. nauk : 07.00.01 / O. V. Brovar. – Donetsk, 2003. – 23 s.
Bryantsev G. Po tonkomu ldu / G.Bryantsev. – M. : Voenizdat, 1988. – 476 s.
Viedienieiev D.V. Orhanizatsiino-funktsionalnyi ustrii orhaniv kontrrozviduvalnoho zakhystu Diiuchoi armii pid chas vyzvolennia Ukrainy vid natsystskykh okupantiv (1943–1944 rr.) // Storinky istorii. – 2019. – № 48. – S. 159–171.
Viedienieiev D.V., Lysenko O.Ie. Protydiia radianskykh spetssluzhb nimetskii rozvidtsi y kon- trrozvidtsi na terytorii Ukrainy v 1941–1944 rr. // Ukrainskyi istorychnyi zhurnal. – 2015. – № 1. – S.69–91.
Viedienieiev D.V. Diialnist orhaniv ta viisk derzhavnoi bezpeky v Ukraini v period Druhoi svitovoi viiny (1939–1945 rr.) : navch. posib. – K. : NA SBU, 2011. – 98 s.
Hladush V. A. Boiova diialnist antyfashystskoho pidpillia Prydniprovia v roky okupatsii Ukrainy (cherven 1941 – lystopad 1943 rr.) : dys.... kand. ist. nauk : 20.02.22 / V. A. Hladush. – K., 2000. – 195 ark.
Hora I. V. Stanovlennia kryminalistychnykh pidrozdiliv v orhanakh derzhavnoi bezpeky Ukrainy (istorychna rozvidka) / I. V. Hora, V. A. Kolesnyk // 3b. nauk. prats NA SB Ukrainy. – 2002. – № 5. – S. 147-153.
Deineka N. V. Borotba pidpilnykiv i partyzan pivdenno-zakhidnoi Ukrainy i Moldavii proty rumunskoho okupatsiinoho rezhymu (1941-1944 rr.): dys... kand. ist. nauk : 07.00.02 / N. V. Deine- ka. – Odesa, 2007. – 240 s.
Dolgopolov Yu.B. Voyna bez linii fronta / Yu.B.Dolgopolov. – M.: Voenizdat, 1981. – 200 s.
Dushin N. Sovetskaya voennaya kontrrazvedka v gody Velikoy Otechestvennoy voyny / N.Dushin // Sbornik KGB SSSR. – 1985. – № 106. – S. 7-17.
Skliarenko Ye.M. Pidsumkova dopovid pro boiovu y ahenturno-operatyvnu robotu 4-ho Up- ravlinnia NKDB URSR v 1941-1945 rr./ Skliarenko Yevhen Mykhailovych // Z arkhiviv VUChK- HPU-NKV D-KHB. – 1995. – № 1. – S. 15-27.
Z arkhiviv VUChK-HPU-NKVD-KHB / uporiad. D. Viedienieiev, V. Kozeniuk, S. Serdiuk. – 2000. – № 1. – 263 s.
Ivankov A.V. Deyatelnost organov gosudarstvennoy bezopasnosti Ukrainskoy SSR v gody Velikoy Otechestvennoy voyny (1941–1945) : avtoref. dis. kand. yurid. nauk: 20.03.02 / VKSh
KGB SSSR. / A.V. Ivankov. – M., 1983. – 24 s.
Istoriya sovetskikh organov gosudarstvennoy bezopasnosti. - M.: VKSh KGB SSSR, 1977. – 639 s.
Iliushyn I. Diialnist operatyvno-chekistskykh hrup NKVD u zakhidnykh oblastiakh Ukrainy (veresen–zhovten 1939 r.) / I. Iliushyn, O. Pshennikov // 3 arkhiviv VUChK-HPU-NKVD-KHB. – 2000. – № 2. – S. 424-433.
Komarnytskyi S. I. Vony nablyzhaly peremohu: Bukovyna ta bukovyntsi v roky Velykoi Vitchyznianoi viiny 1941-1945 rr. / S.I. Komarnytskyi. – Chernivtsi: Misto, 2005. – 272 s.
Korovin V.V. Sovetskaya kontrrazvedka v gody Velikoy Otechestvennoy voyny / V.V. Korovin // Trudy VKSh KGB SSSR. – 1985. – № 35. – S. 42-55.
Markin N.P. Ispolzovanie voyskovykh sil i sredstv v borbe s agenturoy gitlerovskoy voennoy razvedki v gody Velikoy Otechestvennoy voyny / N.P. Markin // Trudy VKSh KGB SSSR. – 1985. – № 34. – S. 98-107.
Markin N.P. Nekotorye voprosy raboty organov voennoy kontrrazvedki po rozysku agentov nemetsko-fashistskoy razvedki v gody voyny / N.P. Markin // Trudy VKSh KGB SSSR. – 1971. –
№ 2. – S. 199-210.
Mykolaivshchyna v roky Velykoi Vitchyznianoi viiny: 1941–1944 : (Do 60-richchia vyzvo- lennia oblasti vid nimetsko-rumunskykh okupantiv) / M.O. Bahmet, V.D. Budak, O.M. Harkusha, Ye.H. Horburov, V.V. Melnichenko. – Mykolaiv : KVIT, 2004. – 503 s.
Mishchenko G. P. Zadacha osoboy vazhnosti (Partizanskaya razvedka. 1941—1945 gg.) /
G. P. Mishchenko, G. P. Migrin. – K.: Vysshaya shkola, 1985. – 206 s.
Mikhnenko A. M. Donbas v roky Velykoi Vitchyznianoi viiny / A.M. Mikhnenko – Donetsk : Yuho-Vostok, 2000. – 153 s.
Nazarov V. Borba s vrazheskoy agenturoy v voyskakh Deystvuyushchey armii i prifrontovoy polose / V.Nazarov, V.Yuferov // Sbornik KGB SSSR. – 1975. – № 1. – S. 5-10.
Nikolov Ya.K. Zafrontovaya kontrrazvedyvatelnaya rabota organov voennoy kontrrazvedki : avtoref. diss. kand. yurid. nauk: 20.03.02 / Ya.K Nikolov / VKSh KGB SSSR. – M., 1974. – 17 s.
Oliinyk O. I. Narodnyi komisariat vnutrishnikh sprav Ukrainy (1917 – 1941 rr.): struktura, funktsii, diialnist : dys. ... kand. yur. nauk : 12.00.01 / O. I. Oliinyk. – X., 2000. – 205 ark.
Petrenko P.Ye. Borba organov gosudarstvennoy bezopasnosti s agenturnoy razvedkoy spetss- luzhb fashistskoy Germanii v gody Velikoy Otechestvennoy voyny /.
Pohorielov A. A. Pivden Ukrainy v pochatkovyi period Velykoi Vitchyznianoi viiny. Cher- ven 1941 – lystopad 1942 rr. : avtoref. dys.... kand. ist. nauk : 07.00.01 / A. A. Pohorielov. – K., 2008. – 22 s.
Pozdeev P.G. Vklad organov gosudarstvennoy bezopasnosti v pobedu sovetskogo naroda nad fashistskoy Germaniey v Velikoy Otechestvennoy voyne 1941-1945 gg / P.G.Pozdeev. – M.: VKSh /. KGB SSSR.– 1990. – 32 s.
Polshcha ta Ukraina u trydtsiatykh - sorokovykh rokakh XX stolittia: Nevidomi dokumenty z arkhiviv spetsialnykh sluzhb. – Varshava-Kyiv, 1998. – T. 1. Polske pidpillia 1939-1941. Lviv- Kolomyia-Stryi-Zolochiv. – 812 s.
Polshcha ta Ukraina u trydtsiatykh - sorokovykh rokakh XX stolittia : Nevidomi dokumenty z arkhiviv spetsialnykh sluzhb. – T. 2 : Pereselennia poliakiv ta Ukraintsiv 1944-1946 / Derzh. arkhiv SB Ukrainy ; Uporiad. : 3. Haiovnichek, S. Kokin, P. Kulakovskyi. – Varshava, K., – 2000. – 1007 s.
Polshcha ta Ukraina u trydtsiatykh - sorokovykh rokakh XX stolittia : Nevidomi dokumenty z arkhiviv spetsialnykh sluzhb. – T. 6 : Operatsiia “SEIM” 1944–1946 / HDA SB Ukrainy ; In-t polit, i etnonats. doslidzh. NAN Ukrainy ; Redkol. : Ye. Bednarek, S. Bohunov, 3. Haiovnichek ; Uporiad. : 3.Haiovnichek, S. Kokin,
P. Kulakovskyi. – Varshava, K., – 2007. – 1353 s.
Semenov Yu. Komissar gosbezopasnosti / Yu.Semenov. – M.: Voenizdat, 1979. – 350 s.
Slobodianiuk M. A. Antyfashystskyi rukh oporu v Pivdennii Ukraini (1941–1944 rr.) : avtoref. dys. ... kand. ist. nauk : 07.00.01 / M.A. Slobodianiuk. – Dnipropetrovsk, 2002. – 20 s.
Starka V. V. Rukh oporu v Halychyni v 1941-1944 rokakh : avtoref. dys. kand. ist. nauk :
00.01 / V. V. Starka. – Lviv, 2006. – 21 s.
Ternovskyi A. M. Rol orhaniv NKVS u stvorenni vynyshchuvalnykh batalioniv na Dnipro- petrovshchyni na pochatku Velykoi Vitchyznianoi viiny (cherven – serpen 1941 r.) / A. M. Ternovskyi // Humanitarnyi zhurnal. – 2009. – № 1-2. – S. 120-126.
Turba M.M. Dosvid ta osoblyvosti partyzanskykh dii u Krymu 1941 – 1944 rr. (sotsialno- politychnyi aspekt) : dys. ...kand. polit, nauk : 23.00.02 / M. M. Turba. – Odesa, 1998. – 154 s.
Ukraina partyzanska. Partyzanski formuvannia ta orhany kerivnytstva nymy (1941-1945 rr.): Naukovo-dovidkove vydannia / avt.-uporiad. : O. V. Bazhan, A. V. Kentii, V. S. Lozytskyi ta in. ; red- kol. : V. A. Smolii ta in. – K. : Parlamentske vyd-vo, 2001. –319 s.
Fedorchuk V.V. Sovetskaya voєnnaya kontrrazvedka v gody Velikoy Otechestvennoy voyny
/V.V. Fedorchuk // Sbornik KGB SSSR. – 1970. – № 1. – S. 85-91.
Fostii I.P. Pivnichna Bukovyna i Khotynshchyna v roky Druhoi svitovoi viiny (1939-1945 rr.) : avtoref. dys. kand. ist. nauk : 07.00.01 / I.P. Fostii. – Chernivtsi, 2005. – 23 s.
Khadzhyradieva V.P. Bessarabiia naperedodni ta v roky Druhoi svitovoi viiny : avtoref. dys....
kand. ist. nauk : 07.00.01 / V.P. Khadzhyradieva. – Pereiaslav-Khmelnytskyi, 2010. – 25 s.
Tsybulkin V.V. Narysy z istorii rozvidky subiektiv derzhavotvorennia na terenakh Ukrainy /
V. V. Tsybulkin, L. M. Rozhen, D. V. Viedienieiev; Zah. red. P. D. Morozova. – K.: “Presa Ukrainy”, 2011. – 536 s.
Tsinev G. Voennye kontrrazvedchiki / G. Tsinev, N. Dushin. – M.: Voenizdat, 1978. – 304 s.
Chaikovskyi A.S. Z istorii nimetskoi rozvidky ta radianskoi kontrrozvidky (1941–1945 rr.) /
A. S. Chaikovskyi // Ukr. ist. zhurn. – 2004. – № 3. – S. 79-90.
Chaikovskyi A. S. Nevidoma viina: (Partyzanskyi rukh v Ukraini 1941–1944 rr. movoiu do- kumentiv, ochyma istoryka) / A. S. Chaikovskyi. – K. : “Ukraina”, 1994. – 255 s.
Chistyakov N. Po zakonu sovesti / N.Chistyakov. – M.: Voenizdat, 1978. – 256 s.
Shibalin V.I. Borba organov voennoy kontrrazvedki s podryvnoy deyatelnostyu nemetsko- fashistskikh razvedyvatelnykh sluzhb v gody Velikoy Otechestvennoy voyny : avtoref. dis. kand.
yurid. nauk: 20.03.02 / VKSh KGB SSSR. – M., 1968. – 17 s.
Shytiuk M. M. Masovi represii na pivdni URSR v 20-ti – na pochatku 50- kh rokiv : dys. d-ra
ist. nauk : 07.00.01 / M. M. Shytiuk. – K., 2001. – 435 ark.
Yuferov V.V. Vyyavlenie sovetskoy voennoy kontrrazvedkoy agentury nemetsko-fashistskikh razvedyvatelnykh organov na stadii proniknoveniya v voyska Krasnoy Armii i v zonu boevykh dey- stviy / V.V. Yuferov // Trudy VKSh KGB SSSR. – 1971. – № 2. – S. 210-226.
Yatsovskis Ye. Zabveniyu ne podlezhit / Ye. Yatsovskis. – M.: Voenizdat, 1985. – 207 s.
